Ngày Tết ở Sài Gòn năm 1939 hiện lên sống động với sự tĩnh lặng của thành phố và nhịp sống sôi động ở ngoại ô. Trong khi các con đường trung tâm vắng lặng, tiếng pháo giao thừa vang vọng và hoạt động truyền thống như múa sư tử vẫn nhộn nhịp. Hãy để Đỡ Buồn tìm hiểu rõ hơn về Những khoảnh khắc phản ánh sự kết hợp hài hòa giữa văn hóa truyền thống và sự phát triển của thành phố này nhé!
TẾT Ở SÀI GÒN NĂM 1939 QUA GÓC NHÌN CỦA KÝ GIẢ NGƯỜI HÀ NỘI
Ba mươi tháng chạp ánh nắng đã biến mất từ lâu, nhưng không khí Sài Gòn vẫn ngột ngạt. Phải đến tận sáu bảy giờ tối, thành phố mới cảm nhận được làn gió nhẹ hiếm hoi lướt qua những tán dâu xanh mướt trồng trên các vệ đường. Trong thành phố, sự yên tĩnh bao trùm. Người Tây, với kỳ nghỉ Tết kéo dài năm ngày, đã rời khỏi thành phố để đi nghỉ mát ở Vũng Tàu hoặc Đà Lạt. Còn người dân Nam bộ, tất bật với công việc dọn dẹp và chuẩn bị món ăn để kiêng không làm việc trong ba ngày đầu năm.
Xem thêm: Chút Hoài Niệm Về Tết Sài Gòn Xưa
Tiếng pháo rước ông bà đã ngừng từ chiều, giờ chỉ còn những tiếng nổ lốp bốp của mấy đứa trẻ nghịch ngợm châm ngòi pháo rồi đậy hộp sắt lên.
Đến mười giờ đêm, Sài Gòn đã lắng chìm trong giấc ngủ giữa bóng tối nặng nề và oi ả. Nhưng ở các khu lao động ngoại ô như Khánh Hội, Xóm Chiếu, Bàn Cờ, tiếng búa, tiếng càng xe, tiếng hát bài chòi, đánh tứ sắc, cắt-tê và xí ngầu vẫn vang vọng. Trong những ngõ hẻm tối tăm, bọn buôn bán lén lút và tay đánh bạc nhỏ lẻ vẫn hoạt động, bày hàng bông vụ, lút lắt, bàu cua, hoặc tráo bài để kiếm tiền từ những con bạc tí hon.
Nửa đêm, tiếng pháo giao thừa bỗng vang lên từ khắp nơi, từ nhà này sang nhà khác, lan tỏa khắp thành phố và ngoại ô. Mỗi tiếng pháo đều kèm theo tiếng reo mừng, tiếng cãi cọ của những nhóm người vô thừa nhận trong thành phố. Khi nến trên bàn cúng giao thừa đã tắt, tiếng pháo dần lắng xuống.
Có thể bạn quan tâm: Văn Hóa Múa Lân Mang Lại Nét Độc Đáo Cho Sài Gòn Xưa
Các con đường dẫn đến chùa Bà Đen, chợ Bến Thành, chùa Bà, cầu ông Lãnh và lăng tả quân Lê Văn Duyệt ở Bà Chiểu bắt đầu nhộn nhịp với các nhóm người khăn áo chỉnh tề, đi cầu phúc và thực hiện xuất hành theo phong tục. Gặp nhau, người ta thường chúc nhau phát tài, nhưng thực tế, chỉ có họ là những người tiêu tiền đầu năm cho bọn thầy bói và ăn mày trước cửa các chùa, mặc dù người ta rất kiêng chi tiêu vào ngày đầu năm.
MÙNG MỘT TẾT SÀI GÒN NĂM 1939
Mỗi năm, vào sáng mồng một, các tay anh chị ở Khánh Hội và Xóm Chiếu thường tổ chức các màn múa sư tử khắp thành phố để kiếm tiền. Nhưng năm nay, do xung đột giữa sư tử Khánh Hội và sư tử Xóm Chiếu dẫn đến cái chết của hai người và sáu người bị thương, hoạt động này đã bị cấm. Tuy nhiên, dù trò chơi ồn ào này không còn, thành phố vẫn đầy ắp hoạt động: ở ngoại ô, người ta vẫn đánh bạc, kêu 1ô-tô, ăn uống no say rồi lại đánh nhau và chửi bới. Sau cùng, người ta đến bệnh viện, băng bó, rồi trở về nhà để tiếp tục chơi bời.
Trẻ con có cách vui chơi riêng của mình, chúng tụ tập trước phòng thương mại dưới cầu Mống hay chợ Khánh Hội để tham gia các trò chơi như nhảy bao, leo cây, cạp chảo. Một cậu bé áo rách, bịt mắt, cầm cây tre dài đập vỡ lọ sành treo trên cây.
Năm nay, các thiếu nữ Sài thành nổi bật với vẻ đẹp thanh thoát trong trang phục tân thời, với những đường cong quyến rũ. Các cô không còn nịt ngực, khiến cho các chàng trai khó lòng rời mắt khỏi vóc dáng quyến rũ. Dù có mặc áo tân thời và đi xe đạp, các thiếu nữ Sài thành vẫn chưa hoạt bát như các cô gái Hà Nội hoặc thùy mị như tiểu thư ở kinh đô.
– “Đi sở thú không?”
– “Không, đầu năm gặp cọp thì xúi quẩy lắm!”
– “Vậy đi chợ Mới.”
– “Chợ Bến Thành ngày Tết vắng lắm!”
– “Thì vào nhà chị Hồng ăn chả, uống nước. Rồi lại đến nhà chị Lan ăn dưa hấu với đường, hoặc chị Yến, chị Hương, chị Nguyệt để ăn bánh tét với dưa cải mặn, lê táo, uống nước cam, nước chanh.”
– “Nhưng chị đã chuẩn bị gì cho chúng em?”
– “Có rồi, tôi sẽ đãi các chị rau tầu ồ và bánh tráng với thịt kho hầm, món đặc sản của Nam kỳ!”
Thế là các cô thiếu nữ diễm lệ của Sài thành thực hiện lời hứa ngay lập tức. Mọi người được dịp ngắm nhìn những gương mặt xinh đẹp và thưởng thức sự dịu dàng trong từng cử chỉ và lời nói của các cô, cùng với những tà áo mềm mại và làn da hồng hào. Những tia sáng đầu tiên của mặt trời mồng hai chiếu sáng và chợ Bến Thành lại nhộn nhịp trở lại sau một ngày vắng vẻ. Các cô hàng vẫn mặc áo bà ba mùi dịu dàng, điểm tô một nụ cười trên đôi môi tươi trẻ. Ngày Tết, người ta không còn cau có hay gắt gỏng, mà thay vào đó, dễ tha thứ và nụ cười luôn nở trên môi.
Có thể bạn quan tâm: Áo Dài Phụ Nữ Sài Gòn Xưa