Cung Văn hóa Lao Động Thành phố Hồ Chí Minh từng là một địa điểm giao lưu nổi bật dành cho tầng lớp thượng lưu trong thời kỳ thuộc địa tọa lạc tại số 55B Nguyễn Thị Minh Khai, hãy cùngĐỡ Buồn tìm hiểu thêm thông tin nhé!
CUNG VĂN HÓA LAO ĐỘNG – TRUNG TÂM THỂ THAO CHO GIỚI THƯỢNG LƯU
Từ những ấn phẩm được phát hành đầu tiên, báo chí Pháp thuộc đã tích cực kêu gọi người Pháp ở An Nam rèn luyện thể lực đều đặn. Vào những năm 1870, do sự thiếu hụt cũng như hạn chế các cơ sở thể thao trong thành phố, góc phía bắc của Jardin de la ville (Công viên Thành phố, hiện nay là Công viên Tao Đàn) đã trở thành nơi tổ chức các hoạt động thể thao vô cùng sôi nổi như điền kinh, đua ngựa, bắn súng và nhiều bộ môn khác. Đến những năm 1880, Cercle cycliste Cochinchinois (Hội Đạp xe Nam Kỳ) đã thành lập một trường đua xe đạp tại đây, nhưng đến cuối thế kỷ 19, trường đua đã không còn hoạt động.
Vị trí của trường đua xe đạp ở góc đông bắc Jardin de la ville thuộc bản đồ năm 1890.
Ngày 10/5/1902, một nhóm vận động viên đấu kiếm nghiệp dư đã thành lập Cercle Sportif Saïgonnais (Trung tâm Thể thao Sài Gòn) nhằm mục đích “khuyến khích và phát triển đam mê và thực hành thể thao.” Tuy nhiên, địa điểm đầu tiên của trung tâm không phải ở Jardin de la ville, mà là tại một biệt thự khiêm tốn ở góc phố Catinat và phố La Grandière, nay là chung cư số 26 Lý Tự Trọng.
Trong một bài báo năm 1904, Cercle Sportif được miêu tả là “một cơ sở dạy kiếm đạo, bắn súng, cưỡi ngựa và một số môn thể thao khác.” Các cư dân thành phố muốn tập luyện tại trung tâm buộc phải đăng ký làm hội viên. Cơ sở vật chất khiêm tốn tại đây bao gồm một phòng đấu kiếm, một trường bắn súng và một phòng tập thể hình. Trung tâm được hưởng trợ cấp hàng năm 500 piastres từ Hội đồng Thuộc địa nhờ vào việc chiêu mộ các giảng viên từ trường Collège Chasseloup-Laubat gần đó làm huấn luyện viên, nên trung tâm được xếp loại là cơ sở giáo dục.
Cercle Sportif Saïgonnais (Trung tâm Thể thao Sài Gòn)
Vào năm 1905, do “không gian ban đầu không còn đáp ứng được nhu cầu,” Cercle Sportif đã dời đến Jardin de la ville. Trung tâm được chính quyền thành phố giao cho nhiệm vụ quản lý các hoạt động thể thao tại nơi đây. Tuy nhiên, cơ sở vật chất tại địa điểm mới còn xuống cấp hơn với “vỏn vẹn một căn nhà 30 mét vuông và một đường đua xe đạp bị bỏ hoang.” Trung tâm đã phải xoay xở khó khăn với tình hình tài chính ảm đạm và số lượng hội viên giảm xuống không đến 40 người.
May mắn thay, vào năm 1906, chính quyền thành phố đã tài trợ kinh phí xây dựng một đường chạy điền kinh trên khu vực của sân đua xe đạp cũ. Sau đó, hai sân tennis, một sân bóng đá và hai sân trượt patin được xây dựng thêm và cho hội viên trung tâm thuê theo giờ. Đến năm 1910, trung tâm mở rộng hoạt động ra đến khu vực Arroyo de l’Avalanche (nay là Sông Thị Nghè) và khai trương một lớp học chèo thuyền tại đây. Trong những năm tiếp theo, số lượng thành viên của Cercle tăng nhanh chóng, mang lại nguồn tài chính tốt để trung tâm mở rộng cơ sở vào các năm 1909, 1913 và 1920.
>>> Tòa Nhà Có Tuổi Đời Hơn 100 Năm Tại Sài Gòn: Những Di Sản Kiến Trúc Đáng Ngưỡng Mộ
Tòa nhà Cercle Sportif trước khi xây dựng vào năm 1925.
Đa số các cấu trúc của trung tâm hiện nay được xây dựng từ một lần đại trùng tu vào năm 1925. Cercle Sportif Saïgonnais đã được xây dựng lại tại số 55 đường Chasseloup-Laubat và khánh thành vào ngày 5/12/1925 trong “một buổi tiệc lộng lẫy, có sự tham dự của Thống đốc Đông Dương và những nhân vật quan trọng khác trong bộ máy thuộc địa.”
Tòa nhà Cercle Sportif sau khi được xây dựng lại vào năm 1925.
Theo thông cáo báo chí được phát hành ngày 31/1/1926 bởi tờ Agence économique de l’Indochine, các hạng mục nâng cấp của Cercle bao gồm “10 sân tennis, một sân bóng đá với khán đài cho khán giả (không phổ biến ở Pháp lúc bấy giờ) và nhiều gian phòng khang trang, được trang bị sân đấu kiếm, bàn bida, trò tiêu khiển, sách, sảnh khiêu vũ và phòng thay đồ.” Tờ báo đưa ra kết luận: “Sài Gòn giờ đã có câu lạc bộ thể thao xứng tầm với vóc dáng của thuộc địa, có thể sánh vai với các câu lạc bộ ở Thượng Hải, Hồng Kông hoặc Singapore.”
Sân tennis vào năm 1948.
Hội viên thư giãn quanh hồ bơi vào năm 1948.
Với tham vọng biến trung tâm thành một “điểm hội tụ cho tầng lớp thượng lưu của xã hội Sài Gòn,” hội đồng quản trị của Cercle Sportif đã chủ đích tuyển chọn các thành viên là “những người nổi tiếng, chính trị gia, học giả và chủ doanh nghiệp lên tiếng ủng hộ hoạt động của Cercle.”
Cột mốc ghi danh nâng tầm Cercle Sportif thành chốn nghỉ dưỡng của giới giàu có là việc khánh thành hồ bơi ngoài trời vào tháng 9/1933.
HỒ BƠI ĐẦU TIÊN CỦA SÀI GÒN TẠI CUNG VĂN HÓA LAO ĐỘNG
Hồ bơi của Cercle Sportif được khánh thành vào tháng 3/1933.
Theo ấn bản năm 1934 của tạp chí Le Génie civil: revue générale des industries françaises et étrangères (Công nghệ dân dụng: báo cáo tổng quan về công nghiệp Pháp và nước ngoài), ý định xây dựng hồ bơi ngoài trời đã được lên kế hoạch xây dựng vào đợt đại trùng tu vào năm 1926, nhưng vào thời điểm đó, “việc hiện thực hóa kế hoạch này là bất khả thi do thiếu nước sạch.” Khi được khánh thành, danh tiếng của hồ bơi này lan rộng đến mức vào năm 1934, công ty du lịch Vergoz đã đưa nó vào danh sách các địa điểm phải viếng thăm của hành khách cập cảng trên du thuyền Compiègne.
Tờ báo Le Génie đưa tin về Cercle Sportif.
Để phục vụ những đối tượng không quá hứng thú với thể thao nhưng vẫn muốn giao tiếp với mọi người, Cercle Sportif trang bị phòng đọc với các đầu báo và tạp chí mới nhất đến từ Pháp, cùng với hơn 5.000 cuốn sách và tập san khoa học. Cercle cũng phát hành bản tin mang tên Revue du Cercle, được phân phối rộng rãi trên khắp các thành phố nhằm quảng bá các hoạt động của trung tâm này.
Bên cạnh những buổi tiệc xa hoa chào đón các đội tuyển thể thao nước ngoài, Cercle Sportif còn nổi tiếng với Vũ hội Mùa xuân hàng năm, một trong những sự kiện nổi bật với giới thượng lưu Sài Gòn thời bấy giờ. Vé tham gia vũ hội được săn đón đến mức báo Le Nouvelliste d’Indochine đã mỉa mai buổi khiêu vũ năm 1938 rằng, đó là “một buổi trình diễn màu mè chứ chẳng phải nơi tụ hội tinh hoa như trước đây nữa” khi được tổ chức tại địa điểm thay thế là Khách sạn Continental năm đó.
Vũ hội Mùa xuân Cercle Sportif hàng năm là một trong những điểm nhấn của lịch xã hội Sài Gòn.
Sau khi người Pháp rời Việt Nam vào năm 1954, Cercle Sportif vẫn tiếp tục hoạt động như một câu lạc bộ thể thao cao cấp, nơi các cư dân Việt Nam và ngoại quốc thượng lưu tụ tập để giao lưu ăn uống, bơi lội hoặc chơi tennis. Trong những năm 1960, các khách mời nổi tiếng bao gồm Đại sứ Hoa Kỳ Henry Cabot Lodge và các thành viên thuộc chính phủ VNCH như Nguyễn Cao Kỳ và Dương Văn Minh.
Hồ bơi vào năm 1969
Sau khi thống nhất đất nước vào năm 1975, Cercle Sportif được chuyển giao cho Ban Chấp hành Liên đoàn Công đoàn Hồ Chí Minh. Năm 1985, công trình được đổi tên thành Nhà Văn hóa Lao động Thành phố Hồ Chí Minh, và vào năm 1998, được đổi tên lần nữa thành Cung Văn hóa Lao Động Thành phố Hồ Chí Minh như ngày nay.
