RƯỢU PORT – DÒNG RƯỢU VANG ĐẶC BIỆT ĐẾN TỪ ĐẤT NƯỚC BỒ ĐÀO NHA

Rượu Port là một trong những dòng rượu vang tiêu biểu của đất nước Bồ Đào Nha. Nhờ vào chất lượng cũng như hương vị vô cùng đặc biệt nên rượu port luôn được giới sành rượu vô cùng yêu thích. Để biết thêm nhiều thông tin thú vị xoay quanh nguồn gốc, quy trình sản xuất và các phân loại của rượu port thì hãy Đỡ Buồn khám phá tại bài viết dưới đây nhé!

ĐÔI NÉT THÚ VỊ VỀ NGUỒN GỐC VÀ QUY TRÌNH SẢN XUẤT  RƯỢU PORT

Tuy không nổi tiếng bằng các loại rượu vang đến từ các quốc gia khác như Pháp, Ý hay Chile nhưng những chai rượu Port đến từ Bồn Đào Nha vẫn có cách “tỏa sáng” cho riêng mình.

Đôi điều về rượu Port

Rượu Port hay còn được biết đến với các cái tên khác là vinho do Porto hay chỉ đơn giản là Porto (theo tiếng Bồ Đào Nha). Đây là một dòng rượu vang độc đáo có lịch sử hình thành và phát triển tại thung lũng Douro và tập trung sản xuất chủ yếu tại các vùng phía Bắc đất nước Bồ Đào Nha.

Rượu port là dòng cường hóa nổi tiếng vì có độ ngọt vừa phải và thường được phục vụ kèm với các món tráng miệng khác nhau, ngoài ra rượu port còn được sử dụng trong quá trình làm bánh ngọt và các loại sốt món ăn Tây.

Thêm vào đó rượu Port còn có nhiều phân loại khác nhau do thay đổi bảng công thức cũng như quy trình sản xuất. Ngoài Bồ Đào Nha thì có rất nhiều quốc gia như Argentina, Úc, Pháp, Canada hay Mỹ đều có nhà máy sản xuất rượu Port. Nhưng theo các nguyên tắc thuộc quyền Chỉ định và Xuất xứ của EU (Liên minh Châu Âu) ban hành thì chỉ có rượu vang được sản xuất tại Bồ Đào nha mới được phép gắn tên “Port wine” trên nhãn các chai rượu thành phẩm.

Điểm khác biệt của rượu Port so với những dòng rượu vang đến từ quốc gia khác là nó vị ngọt khá đậm nhưng rất tự nhiên đến từ các loại trái cây chín mọng như mâm xôi, dâu đen, việt quất, anh đào. Ngoài ra. rượu Port còn có mùi thơm êm dịu và nồng đượm đến từ caramel, hoa quế và chocolate nguyên chất. Tuy nhiên mùi vị và hương thơm của rượu Port sẽ có sự thay đổi để phù hợp với từng phân loại rượu.

Khám phá quy trình sản xuất rượu Port

Để sản xuất ra những chai rượu Port hảo hạng thì sẽ dựa theo một hệ thống quy trình sản xuất rõ ràng và chính xác nhất. Mỗi quy trình và công đoạn sản xuất rượu Port đều có mối liên hệ mật thiết với nhau để tránh tình trạng hương vị và màu sắc rượu không đạt chuẩn.

Dưới đây là 3 công đoạn chính có vai trò vô cùng quan trọng trong suốt quá trình sản xuất ra những chai rượu vang Port trứ danh.

Bước 1: Chọn thành phần cho rượu Port

Giống như các loại rượu vang khác trên thế giới thì rượu Port có thành phần chính sẽ là các giống nho bản địa cao cấp và 5 giống nho (castas) chủ lực được dùng để tạo nên hương vị hảo hạng là Touriga Franca, Touriga Nacional, Tinta Barroca, Tinto Cão, Tinta Roriz (hay còn được biết đến là Tempranillo). Trong số đó giống nho Touriga Nacional là giống nho được ưa chuộng nhất trong quá trình sản xuất rượu Port.

Được trồng ở điều kiện khí hậu thuận lợi không có sự tác động của các chất hoá học và phân bón cùng quá trình thu hoạch hoàn toàn thủ công nên những trái nho đều có đặc điểm chung là khi chín đều rất mọng nước cùng lớp vỏ dày chứa hàm lượng tannin phong phú để tạo ra hương vị rượu port ở Bồ Đào Nha đậm đà và đặc sắc hơn những quốc gia khác trong ngành công nghiệp sản xuất rượu vang thế giới.

Bước 2: Thêm rượu Brandy vào hỗn hợp đang lên men 

Sau khi đã thu hoạch và xử lý nho thì công nhân tại các nhà máy sản xuất rượu port sẽ tiến hành bổ sung thêm một loại nho khác là aguardente để ngăn quá trình lên men nhanh chóng của nước nho. Việc này sẽ để lại trong nước nho một lượng đường nhất định giúp tăng nồng độ cồn của rượu Port lên khoảng 6 đến 8%ALC.

Khi nước nho bắt đầu lên men và chuyển hoá thành rượu thì thành phần đặc biệt là rượu Brandy (đây là loại rượu mạnh màu vàng nâu hổ phách có nồng độ cồn khá cao dao động từ 50 – 70%ALC) sẽ được cho vào theo bảng công thức là 1 phần Brandy + 4 phần nước nho đang lên men. Độ ngọt của rượu Port nhiều hay ít sẽ phụ thuộc vào khoảng thời gian hỗn hợp nước nho và rượu Brandy lên men kết thúc. 

Bước 3: Quan sát quá trình lão hoá và trưởng thành của rượu Port

Khi quá trình lên men kết thúc thì hỗn hợp rượu Port sẽ tiếp tục được mang đi ủ và chưng cất dưới các hầm rượu. Thông thường rượu Port sẽ được chứa trong các thùng gỗ sồi cao cấp trong khoảng thời gian nhất định để rượu đạt được độ lão hoá và trưởng thành theo tiêu chuẩn. Quá trình ủ rượu Port thường kéo dài từ 1,5 năm hoặc có thể kéo dài hơn phụ thuộc vào phân loại và hương vị rượu Port mà các nhà sản xuất muốn hướng tới.

4 PHÂN LOẠI CƠ BẢN CỦA RƯỢU PORT

Theo các tiêu chuẩn được đặt ra thì rượu Port sẽ được chia thành 4 phân loại chính bao gồm Rose Port, Tawny Port, Ruby Port và cuối cùng là White Port. Mỗi phân loại đều sở hữu hương vị và những đặc điểm khác nhau. Tuy nhiên, sẽ có những phân loại rượu được sản xuất từ các giống nho bản địa cho ra đời những chai rượu Port đỏ đậm vị, còn phân loại còn lại sẽ được sản xuất từ các giống nho trắng với hương vị thanh ngọt đặc trưng.

Sản xuất theo các giống nho bản địa

Trong số các giống nho bản địa nổi tiếng tại Bồ Đào Nha phải kể đến Touriga Franca, Touriga Nacional, Tinta Barroca, Tinto Cão, Tinta Roriz (Tempranillo). Dưới đây là 3 dòng rượu Port phổ biến nhất được tạo nên từ giống nho bản địa:

1. Rose Port: Có màu đỏ nhạt từ các loại trái cây màu đỏ dâu tây, anh đào, mâm xôi đỏ mang hương vị đậm đà với mùi thơm ngọt đặc trưng của caramel. Rose Port thường được bảo quản và phục vụ ở nhiệt độ khoảng 39 độ F tương đương với 4 độ C (Ice-Cold). Ở mức nhiệt độ lạnh này, thì Rose Port sẽ giữ được hương vị nguyên bản tự nhiên của các nguyên liệu có trong rượu và kích thích vị giác người dùng khi thưởng thức.

2. Tawny Port: Ở phân loại này thì rượu sẽ được chia theo từng mốc thời gian khác nhau với hương vị chủ yếu đến từ các loại trái cây như hạt phỉ, mâm xôi, vả tây kết hợp thêm các loại thảo mộc như đinh hương, quế đã giúp cho Tawny Port sở hữu nhiều tầng hương vị vô cùng độc đáo. Bên cạnh đó Tawny Port sẽ được thường được bảo quản và phục vụ ở nhiệt độ lạnh (Cool) từ 10 – 14 độ C.

Dưới đây là một số loại rượu Tawny Port đặc trưng:

• Colheita: Có chất lượng rượu port tốt, được ủ và chưng cất trong khoảng 10 năm và chỉ sử dụng một giống nho trong một niên vụ duy nhất;
• Tawny: Ở loại này rượu port thường có màu đỏ gạch và được ủ trong những thùng gỗ sồi cũ trong suốt 24 tháng;
• 10 years: Phân loại này thường được ủ trong các thùng gỗ sồi trưởng thành trong suốt 10 năm. Hương vị rượu sẽ đậm mùi quả mâm xôi và hoa quế;
• 20 years: Rượu có độ tuổi trung bình là 20 năm mang hương vị thơm nồng của quế và vị ngọt không quá gắt từ caramel;
• 30 years: Tuổi ủ rượu tương đương 30 năm với vị chát đặc trưng của tannin hòa quyện cùng vị thơm của hạt phỉ và caramel;
• 40 years: Cũng như 10, 20, 30 years thì phân loại này cũng có tuổi ủ rượu tương đương 40 năm với vị tannin, hạt phỉ cùng mùi thơm ngọt dịu nhẹ từ vanilla.

3. Ruby Port: Sở hữu màu đỏ đậm như viên ngọc ruby nên rượu có hương vị đậm đà từ các loại trái cây chín đỏ mọng nước như mâm xôi, dâu tằm. Ruby Port còn có mùi thơm nồng của hoa quế cùng vị đắng nhẹ từ dark chocolate, rượu thường được bảo quản và phục vụ ở không gian lạnh vừa phải (Slightly Cool) khoảng 16 độ.

Dưới đây là một số loại rượu Rose Port đặc trưng:

• Ruby: Với độ ngọt không quá gắt thường được ủ trong các thùng inox với thời gian tối đa là 3 năm nên rượu có màu đỏ tự nhiên vô cùng đẹp mắt;
• Reserve: Đây là loại Ruby Port có chất lượng cao và hương vị của Reserve có phần đậm hơn so với Ruby khá nhiều do được ủ trong các thùng gỗ sồi cao cấp với khoảng thời gian lên đến 5 năm;
• LBV (Late bottled vintage): Rượu thường được đóng chai vào khoảng cuối tháng 7 của năm ủ rượu thứ 4 đến cuối tháng 12 năm ủ rượu thứ 6. Quá trình này không được tinh luyện hay lọc nên rượu LBV có nhiều cặn và độ chát cao nhất trong các loại Ruby Port;
• Vintage: Có thể nói Vintage được mệnh danh là “King of Port wine” vì rượu được ủ trong các thùng gỗ sồi cực kỳ cao cấp trong khoảng thời gian 2 đến 3 năm và sau khi đóng chai thành phẩm thì Vintage vẫn tiếp tục được ủ thêm một thời gian nữa để rượu đạt độ ngon bùng nổ. Rượu Vintage thuộc Ruby Port ngon nhất sẽ có tuổi ủ từ 20 – 40 năm bao gồm Crusted và Single Quinta.

Sản xuất theo các giống nho trắng

4. White Port: Rượu được sản xuất từ các giống nho trắng cao cấp như Malvasia, Rabigato, Vioshinho. White Port có mùi thơm đặc trưng của vỏ quýt, táo nướng và các loại hạt rang. Rượu thường được bảo quản và phục vụ lạnh ở khoảng 6 – 10 độ C (Cool). 

• Standard White Port: Có hương cam quýt đặc trưng và vị ít ngọt hơn do có độ cường vừa đủ;
• Reserve White Port: Đây là loại White Port chất lượng cao thường có vị ngọt hơn. Rượu được ủ trong khoảng 7 năm trong thùng gỗ sồi với hương hạt dẻ rang đậm đà.

LỜI KẾT

Rượu Port mang trong mình hương vị rượu vang vô cùng đặc biệt khi được kết hợp thêm rượu Brandy và các loại thành phần thiên nhiên khác. Sự độc đáo này đã giúp cho những chai rượu vang Bồ Đào Nha nhanh chóng có được vị thế vững chắc trên thị trường rượu ngày nay. Đỡ Buồn hy vọng thông qua những thông tin bổ ích phía trên sẽ giúp quý thực khách sẽ hiểu rõ hơn và biết thêm nhiều điều thú vị xoay quanh dòng rượu Port đặc biệt này.

Bên cạnh đó, Đỡ Buồn cũng tự hào khi là một trong những đơn vị phân phối các dòng rượu mạnh và rượu vang chính hãng và uy tín 100% tại thị trường Việt Nam với những chương trình vô cùng hấp dẫn dành cho thực khách khi mua hàng tại cửa hàng và website của Đỡ Buồn.