Sài Gòn từ trước đến nay đã luôn được biết đến là một nơi với rất nhiều địa điểm tham quan nổi tiếng. Cũng bởi vì việc trước đây nơi đây đã có một bề dày lịch sử với rất nhiều biến động. Những công trình, hay là những chứng nhân lịch sử đã tồn tại qua nhiều thập kỷ sừng sững chứng kiến bao thăng trầm thời đại.
Đại học Văn Khoa – ngôi trường sống hơn nửa thế kỷ ở Sài Gòn chính là một ví dụ tiêu biểu nhất. Nào cùng Đỡ Buồn tìm hiểu về chứng nhân lịch sử đã gần hơn 5 thập kỷ này nhé!
NGÔI TRƯỜNG ĐẠI HỌC GẮN LIỀN VỚI KỶ NIỆM TUỔI TRẺ SÀI GÒN XƯA
Trường học là nơi có thể xem là gắn liền nhiều nhất với những cô cậu học sinh, sinh viên và mỗi lần nhắc lại ai ai cũng bồi hồi biết bao nhiêu kỷ niệm. Ở Sài Gòn có rất nhiều trường học đã tồn tại qua rất nhiều thập kỷ cùng với vô số kỉ niệm của biết bao thế hệ học trò. Trong đó không thể không kể đến Đại học Văn Khoa (nay là trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn).
Ngôi trường Văn Khoa được ví như một minh chứng lịch sử với nhiều chương, mỗi chương lại là câu chuyện lịch sử khác nhau. Cũng vì vậy ngoài việc đào tạo nguồn nhân lực cho xã hội ngày nay, ngôi trường còn là một chứng nhân lịch sử rõ ràng nhất của những thập niên trước.

Tiền thân của Đại học Văn Khoa là thành Bát quái (do thành có 8 hướng 8 cửa) hay còn gọi là thành Quy tồn tại từ năm 1790 đến năm 1835. Đến năm 1835 thì thành bị phá hủy bởi cuộc khởi nghĩa của Lê Văn Khôi chống nhà Nguyễn. Đến năm 1836 thì nhà Nguyễn đã cho xây lại thành nằm trên nền đất cũ phía Đông Bắc.
Thành mới nhà Nguyễn mới xây được đặt tên là thành Gia Định hay thành Phụng. Mãi sau đó Pháp vào Gia Định chiếm được thành này nhưng vì không đủ lực lượng để giữ thành Pháp đã dùng thuốc nổ để phá hủy thành từ năm 1859.
Mãi đến 1870 – 1873, nền đất cũ này đã được thực dân Pháp sử dụng để xây một khu quân sự khép kín tại đây. Được xây dựng bằng bê tông với 3 tòa nhà kiên cố với các kho đạn, dược… Ngày nay trong khuôn viên trường học người ta vẫn còn tìm thấy dấu tích của tòa nhà K – một tòa nhà được xây trong khu quân sự cũ.

Vào năm 1954 khi mà tình hình chiến sự tại Việt Nam thay đổi bởi hiệp định Giơ-ne-vơ. Nơi đây đã được chính quyền Việt Nam Cộng Hòa sử dụng làm nơi giam giữ các tù nhân phe đối lập khác. Đến năm 1957, tòa nhà được sử dụng làm khu văn phòng chức năng của trường Đại học Tổng Hợp – nay còn gọi dưới cái tên trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn.

Dù sống trong thời chiến là thế nhưng những chàng trai, cô gái khi đó vẫn giữ cho mình một tâm hồn hồn nhiên, mơ mộng trước những thăng trầm của thời đại. Có lẽ cũng bởi hình ảnh yên ả, cổ kính của khung cảnh ngôi trường khi xưa, trên những con đường rợp bóng râm khi đó.
Không chỉ dừng lại ở việc học hỏi văn chương hay những kiến thức quý báu mà chàng trai, cô gái sinh viên khi đó còn thể hiện lòng yêu nước thông qua rất nhiều hoạt động sôi nổi. Tiêu biểu như biểu tình phản đối, biểu diễn văn nghệ, tổ chức triển lãm…Những cô gái, chàng trai khi đó vẫn luôn giữ cho mình một ước mơ khát khao cháy bỏng nhưng cũng không quên đi trách nhiệm cá nhân với xã hội khi đó.

HÌNH ẢNH NGÔI TRƯỜNG ĐẠI HỌC VĂN KHOA QUA DÒNG THỜI GIAN
Cứ mỗi khi cái tình, cái thương hồi tưởng ký ức của những chàng trai, cô gái Văn Khoa năm xưa trỗi dậy. Ai ai cũng nghe thấy nỗi lòng qua những câu hát:
“Con đường mộng hoa xưa, vẫn từng đôi từng lứa.
Con đường vào mộng mơ, con đường mặn mà.
Hỡi người tình Văn khoa, bóng người trên hè phố.
Lá đổ để đưa đường, hỡi người tình Trưng Vương”
Câu hát như gom lại tất cả những hồi ức đẹp đẽ xưa cũ của những ai đã sống đã đi qua những năm tháng khi xưa của Văn Khoa ngày đó. Để rồi khi nhắc lại lòng vẫn bâng khuâng như những ngày xưa cũ.
Cùng Đỡ Buồn nhìn lại Đại học Văn Khoa một thời đã đi qua nhé!





Theo thời gian Đại học Văn Khoa – nay là trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn đã có nhiều sự thay đổi. Nhưng những hồi ức đẹp đẽ ngày trước sẽ vẫn sống mãi trong lòng cô cậu sinh viên Văn Khoa ngày đó.
Sau năm 1975 , Đại Học Văn Khoa không còn bóng dáng áo dài .. , cũng không còn tên Đại Học Văn Khoa